ebÂSR^ sUcE

1) ÎdLE jma
2) ݦXasE BartER^r (NRI) jma
3) Ae¢¶m
4) Îå«R^ar Aar_ MNÂpør ebÂÂprEqt Ae¢¶m
5) dan
6) g#h MN
7) ÎsXa Ë{¨Â

1) ÎdLE jma

›¶åŸ:1 ÎbÂZqkÂÇ sud rehÂt jma ¢¶hÂN kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎbÂZqkÂÇ celt wkÂÇaiH°fr bÂaehÂqr AnY sud rehÂt jma ¢¶hÂN kÂÇerb ÎnaXaqr|

›¶åŸ:2 ÎbÂZqkÂÇ sÌR^E jma wkÂÇaiH°ft etenmahÂr mUqr mUqr sud ›¶dan kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎbÂZqkÂÇ sÌR^E jma wkÂÇaiH°ft etenmahÂr mUrkÂÇt ATbÂa dEGv A™úralt sud ›¶dan kÂÇerb paqr|

›¶åŸ:3 ÎbÂZqkÂÇ mYadE jmat maehÂel sud ›¶dan kÂÇqr ÎnekÂÇ?

iH: mYadE jmat sud ÆømaeskÂÇ AaDÂart ATbÂa dEGv A™úralt ›¶dan kÂÇerb paqr|

›¶åŸ:4 ÎbÂZqkÂÇ gqix 15 laK ATbÂa AeDÂkÂÇ mYadE jmar bÂaqb ebÂqBdkÂÇ sudr hÂar ›¶dan kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: 15 laKr Aar_ tqtaeDÂkÂÇ wkÂÇkÂÇ mYadE jmar oÂprt ebÂqBdkÂÇ sudr hÂar ›¶dan kÂÇerb paqr Aar_ ÎRetR^a 15 laK Aetø$m kÂÇqr bÂYe„$gt jmar gix permaNt ›¶dan kÂÇerb ÎnaXaqr|

›¶åŸ:5 jma sZ¢¶hÂNr bÂaqb ÎbÂZqkÂÇ kÂÇemcn edb paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎbÂZqkÂÇ ÎkÂÇaqna bÂYe„$, PÂÇamv, ÎkÂÇa<ÇpanE, sZG, ›¶et>šan AaedkÂÇ jma sZ¢¶hÂr bÂaqb ATbÂa jma jeixt iHzÂpadn ebÂø$Er bÂaqb ÎkÂÇaqna ebÂqLS Aacenr ADÂEnt Gqr Gqr jma sZ¢¶h kÂÇrar bÂaqb edR^a kÂÇemcnr bÂaehÂqr AnY ›¶kÂÇaqr manqdR^ ePÂÇj ATbÂa kÂÇemcn ›¶dan kÂÇer enqR^aejt kÂÇerb ÎnaXaqr|

›¶åŸ:6 ÎbÂZqkÂÇ enjr mYadE jma perÂp¯ÂÇta AbÂeDÂr Aagqt perqLaD kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: mYadE jma hÂ’l ÎbÂZkÂÇ Aar_ ¢¶ahÂkÂÇr majt ÎkÂÇaqna eneÀv† smR^r bÂaqb kÂÇra cue„$ Aar_ hÂHR^akÂÇ ÎbÂZkÂÇr ebÂkÂÇŠ Anuser perÂp¯ÂÇ ÎhÂaXar pUqbÂv AadaR^ kÂÇerb ÎnaXaer| mYadE jma ¢¶ahÂkÂÇr AnuqraD ø$qm perÂp¯ÂÇtar AaqgqR^ AadaR^ edb paqr|

›¶åŸ:7 ÎbÂZqkÂÇ perÂp¯ÂÇtar Aagqt mYadE jma AahÂrN nakÂÇc kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎbÂZqkÂÇ saDÂarNqt jmar persr bÂYetqrqkÂÇ ÎkÂÇaqna bÂYe„$ Aar_ ehµu AebÂB„$ perR^alr mYadE jma perÂp¯ÂÇtar Aagqt AahÂrN nakÂÇc kÂÇerb ÎnaXaqr| tTaeÂp ÎbÂZqkÂÇ enjr hÂH•CanuRaR^E bÂYe„$ebÂqLS Aar_ ehµu AebÂB„$ perR^alr bÂaehÂqr AnY ÎkÂÇa<ÇpanEr Ñara jma ÎTaXa bÂ#hÂz jma raeL AahÂrN A>¤EkÂÇar kÂÇerb paqr| ÎbÂZqkÂÇ AagtER^aQkÂÇ nakÂÇc kÂÇra perÂp¯ÂÇtar Aagqt ATvaz jma ¢¶hÂNr whÂH Aacenr ebÂSqR^ jmakÂÇ„vaskÂÇlkÂÇ jnab laegbÂ|

›¶åŸ:8 ÎbÂZqkÂÇ AÂperÂp¯ÂÇ AahÂrNr bÂaqb ÎkÂÇaqna jermNa ebÂehÂb paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎbÂZqkÂÇ mYadE jmar AÂperÂp¯ÂÇ AahÂrNr bÂaqb enjabÂbÂER^aQkÂÇ dâaÿkÂÇ sudr hÂar en»varN kÂÇerb paqr|

›¶åŸ:9 AbÂkÂÇaL/A-bÂaeNejYkÂÇ kÂÇaRvY edXs/rebÂbÂaqr perÂp¯ÂÇta laB kÂÇrar jmar oÂprt ÎkÂÇqndqr Aar_ ÎkÂÇetR^a sud ›¶dan kÂÇra AaXLYkÂÇ?

iH: ÎbÂZqkÂÇ eneÀv† jmar mYad iHkÂÇel ÎRaXa taerK Aar_ jma ›¶eø$R^ar Bugtanr taerKr majt AbÂkÂÇaL/rebÂbÂar/AbÂaeNejYkÂÇ kÂÇaRvY edbÂs perql prb„vE taerKr edn jma›¶eø$R^ar raeL AadaR^ edb laegbÂ|

›¶åŸ:10 ÎbÂZqkÂÇ hÂHR^ar m#t kÂÇmvcarEr nabÂalkÂÇ eLË/s™úanr namt ÎTaXa jmaraeLr bÂaqb ÎbÂZkÂÇr kÂÇmvcarEQl >¤EkÂÇaRvY Aeter„$ sud ›¶dan kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎnaXaqr| s™úanskÂÇl (eLË sehÂt) ÎbÂZkÂÇ †aPÂÇ kÂÇmvcarE/AbÂsr ›¶a¸ †aPÂÇ kÂÇmvcarEQl >¤EkÂÇaRvY Aeter„$ sud ÎÂpaXar paø hÂb ÎnaXaqr|

›¶åŸ:11 ÎbÂZqkÂÇ m#t †aPÂÇ sdsYr nabÂalkÂÇ eLË/s™úanr namt kÂÇra jmar bÂaqb ÎbÂZkÂÇr kÂÇmvcarEQl >¤EkÂÇaRvY Aeter„$ sut ›¶dan kÂÇerb paqr În?

iH: ÎnaXaqr| eRqhÂtu jma fkÂÇa ÎkÂÇXl nabÂalkÂÇ eLËr bÂaqbÂqh Aar_ ÎbÂZkÂÇr kÂÇmvcarEr bÂaqb nhÂR^, getqkÂÇ Aeter„$ sut ›¶dan kÂÇerb ÎnaXaqr|

›¶åŸ:12 ÎbÂZqkÂÇ AnY jmaraeLr oÂprt ebÂqBdkÂÇ sudr hÂar ›¶qR^ag kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎbÂZqkÂÇ ebÂqLSQkÂÇ ÎjY‡ nagerkÂÇr bÂaqb saDÂarN jmakÂÇ„var tulnat iH•C Aar_ enR^t sudr hÂar AaqraÂp kÂÇer ebÂqLS e>šr jma Aacen ›¶etÂpadn kÂÇerb paqr|

›¶åŸ:13 ÎbÂZqkÂÇ crkÂÇarE ebÂBag/crkÂÇarE Aacenr namt sÌR^E ÎbÂZkÂÇ wkÂÇaiH°f Kuelb paqr În?

iH: crkÂÇarE Anu‡an/tlt iHqÒK kÂÇra wqjÌE smUhÂr bÂaehÂqr ÎkÂÇaqna crkÂÇarE ebÂBag/crkÂÇarE Aacenr namt ÎbÂZqkÂÇ sÌR^E ÎbÂZkÂÇ wkÂÇaiH°f Kuelb ÎnaXaerbÂ-

1) ÎbÂZkÂÇr Ñara eb„ER^ Anudan ›¶a ›¶aTemkÂÇ shÂkÂÇarE ÎkÂÇa-AÂpaqrefB Îø$eif ÎcacahÂHef

2) KadE Aar_ ¢¶aqmaqdYag ÎbÂaiv

3) k#ÂÇeSjat sam¢¶E iHzÂpadn semet|

4) semet p·ER^n AenR^m (Societies Regn. Act 1860) ATbÂa rajY ATbÂa sZG rajYt ›¶celt AahÂHnr ADÂEnt p·ER^n BU„$ semet|

5) ÎkÂÇa<ÇpanE AeDÂenR^m 1556r 25 nZ DÂara AnuRaR^E ATbÂa BartER^ ÎkÂÇa<ÇpanE AeDÂenR^m 1913r ›¶abÂDÂan AnuRaR^E ÎtoqlakÂÇr namr Æsqt ‘elemqfi’ nahÂHbÂa ‘›¶ahÂHqBf elemqfi’ Lü bÂYXhÂar nkÂÇra ÎkÂÇûER^ crkÂÇarr Ñara lahÂHqcß ›¶a¸ ÎkÂÇa<ÇpanE smUhÂ|

6) AnubÂá (1) iHqÒK kÂÇrar bÂaehÂqr AnY Anu>šan Aar_ eRqbÂarr s<ÇpUNv AaR^ AaR^kÂÇr AeDÂenR^m, 1961r ADÂEnt AaR^kÂÇr mu„$|

7) enja crkÂÇarE ebÂBagr Âpra sÌR^E ÎbÂZkÂÇ wkÂÇaiH°f KuelbÂQl ›¶aeDÂkÂÇar ›¶maN pø pðt kÂÇra acrkÂÇarE ebÂBag/semet/Anudan sZø$a™úER^ wqkÂÇafa ebÂeB§ kÂÇaRvYø$m/rajY crkÂÇar (enkÂÇaR^)/qkÂÇûER^ crkÂÇar smeTvt Aacen Aaed AnuÂpaln kÂÇerbÂQl >šaÂpn kÂÇra shÂaR^kÂÇ sZ>šasmUhÂ|

8) ¢¶amEN ÎVÂÇør mehÂla Aar_ eLËr kÂÇlYan (DWCRA)

9) enjr sdsY smUhÂr majt sÌR^r ›¶et Aa¢¶h bÂqIxaXar kÂÇamt enqR^aejt p·ER^nBu„$ ATbÂa AÂp·ER^nBu„$ >¤aXl<¤E ¢¶_Âp smUhÂ)

10) k#ÂÇSkÂÇ ÔÂÇaX (Farmer’s Club) ebÂkÂÇaL Ble°fR^ar bÂaehÂnE (VW)

›¶åŸ:14 m#t jmakÂÇ„var namt TkÂÇa jmaraeLr oÂprt ekÂÇ hÂart sud edb laegbÂ?

iH: kÂÇ) ÎkÂÇaqna m#t bÂYe„$gt jmakÂÇ„va ATbÂa dujn bÂa tqtaeDÂkÂÇ jmakÂÇ„var ÎkÂÇaqnabÂa wjn jmakÂÇ„var perÂp¯ÂÇ jmaraeLr oÂprt sud AadaR^r mandâ en»varNr Bar whÂH s<ÇpqkÂÇv enjr ÎbÂZkÂÇr ÎbÂaivr Ñara en»vaert pardLvE es»a™úr oÂprt wer edR^ahÂR^| K) m#t bÂYe„$gt pUNv>¤amEÖ ›¶a¸ jmakÂÇ„var sÌR^E wkÂÇaiH°ft TkÂÇa ÎLS raeLr ÎVÂÇøt sut ÎkÂÇXl ‘Îm’ 1983r pra ATbÂa jmakÂÇ„var m#tuY taerK ATbÂa dabÂEdarkÂÇ AadaR^ edbÂlgER^a taerKr eRqfa plmQkÂÇ hÂR^ ÎshÂH smR^t ›¶celt sÌR^E jmar sutr hÂart ›¶dan kÂÇra hÂR^| tTaeÂp AenbÂasE ebÂqdLE samanY wkÂÇaiH°fr jmar ÎVÂÇøt Red dabÂEdar AabÂasE hÂR^ ÎtqnhÂ’ql perÂp¯ÂÇtar eÂpCt jma raeLkÂÇ ÎdLER^ fkÂÇa ehÂcaqb gNY kÂÇra hÂR^ Aar_ prb„vE smR^r bÂaqb sut wqkÂÇDÂrNr ÎdLER^ jmar ÎVÂÇøt ›¶qRajY hÂart ›¶dan kÂÇra hÂR^|

›¶åŸ:15 AetqdR^ jmar nbÂEkÂÇrN s<ÇpkÂÇvER^ magvdLvn smUh ekÂÇ ekÂÇ?

iH: AetqdR^ jmar nbÂEkÂÇrN s<ÇpkÂÇvER^ skÂÇqla edL enjr ÎbÂZqkÂÇ ÎbÂaivr Ñara whÂH s<ÇpkÂÇvEt en»vaert pardLvE nEetr Ñara en»varN kÂÇra hÂR^ Aar_ ¢¶ahÂkÂÇskÂÇlkÂÇ jma sZ¢¶hÂNr smR^t sutr hÂarr lgqt nbÂEkÂÇrNr enR^m Aar_ c„vaXlEr ebÂSqR^ jnahÂH edR^a hÂR^| whÂH nEet A.>¤eneNvt Aar_ A.ebÂqBd mUlkÂÇ hÂbÂ|

›¶åŸ:16 ebÂqdLE muìa AenbÂasE (qbÂZkÂÇ) wkÂÇaiH°fr jmaraeLr MNr ebÂÂprEqt ebÂqdLE muìar jerR^qt pUNvBugtan kÂÇra ÎVÂÇøt sut ÎrhÂahÂH hÂar ›¶qRajY hÂb În?

iH: ebÂqdLE muìa AenbÂasE (ÎbÂZkÂÇ) wkÂÇaiH°fr jmar ebÂÂprEqt MN Aar_ Ae¢¶m raeLr oÂprt edbÂlgER^a sutr hÂar en»varN mu„$BaqX kÂÇerb paqr ÎtoqlakÂÇr (Benchmark Prime Lending Rate)kÂÇ Bugtan ATbÂa ebÂqdLE muìar maDÂYmt kÂÇra s<ÇpqkÂÇv njqnaXaQkÂÇ mu„$Baqb kÂÇerb paqr|

›¶åŸ:17 ÎbÂZqkÂÇ ebÂqdLE muìa AenbÂasE (ÎbÂZkÂÇ) wkÂÇaiH°f Aacenr ADÂEnt celt jma ¢¶hÂN kÂÇerb paqr În ÎnaXaqr?

iH: ÎnaXaqr| ÎbÂZqkÂÇ ebÂqdLE muìa AenbÂasE (ÎbÂZkÂÇ) wkÂÇaiH°f Aacent celt jma ¢¶hÂN kÂÇerb ÎnaXaqr|

›¶åŸ:18 AenbÂasE ebÂqdLE wkÂÇaiH°f Aar_ ebÂqdLE muìa AenbÂasE (ÎbÂZkÂÇ) wkÂÇaiH°f jmaraeLt sudr hÂar en»varN kÂÇerb paqr În ÎnaXaqr?

iH: ÎbÂZkÂÇ ÎbÂaiv Ab eiqr"cvkÂÇ BartER^ erjaBv ÎbÂZkÂÇr Ñara eneÀv† sEmar eBtrt jmaraeLt sudr hÂar en»varN ÎhÂtu pers<Çpe„ ÎdR^ta ›¶Xán semefkÂÇ ›¶aeDÂk#ÂÇt kÂÇrar bÂaqb AeDÂkÂÇar edR^a ÆhÂqC|

›¶åŸ:19 ÎbÂZkÂÇ smUhÂkÂÇ AenbÂasE ebÂqdLE wkÂÇaiH°f Aar_ ebÂqdLE muìa AenbÂasE (ÎbÂZkÂÇ)wkÂÇaiH°fr jmaraeLr oÂprt ebÂqBdkÂÇ sudr hÂar edbÂQl Anumet edR^a ÆhÂqC ÎnekÂÇ?

iH: hÂR^| ÎbÂZkÂÇ smuhÂkÂÇ Gr_Xa mYadE jmar ÎVÂÇøt eneÀv† sEmar eBtrt 15 laK Aar_ AeDÂkÂÇ raeL pRvY™ú AenbÂasE mYadE jmar ebÂqBdkÂÇ sudr hÂar ›¶qR^ag kÂÇerbÂQl Anumet edR^a ÆhÂqC| ebÂqdLE muìa AenbÂasE (ÎbÂZkÂÇ) wkÂÇaiH°fr jmar ÎVÂÇør ÎbÂZkÂÇ smUh muìa Anusaqr nuYntm permaNr ebÂqBdkÂÇ sutr hÂar sbÂvmuF en»vaert sEmar eBtrt ›¶qR^ag e>šr kÂÇerbÂQl mu„$|

›¶åŸ:20 ÂpUNv enqbÂL jmar ATv ekÂÇ?

iH: pUNvenqbÂL jma hÂ’l ÎshÂHqbÂar jma R’t sud (ÎRetR^ ÎdR^ hÂR^) perÂp¯ÂÇta smR^Ql punenvqbÂL kÂÇra hÂR^ Aar_ eR perÂp¯ÂÇta AbÂeD par Æh ÎRaXat mul raeLr lgt AahÂrN kÂÇerb paqr| hÂHo Gr_Xa jmaraeLr ÎVÂÇøt ›¶qRajY|

›¶åŸ:21 ebÂqdLE muìa AenbÂasE (ÎbÂZkÂÇ) wkÂÇaiH°fr jma raeL pUbÂvbÂYaÂpE ›¶BaXE (ATvaz perÂp¯ÂÇta taerKr pra) taerKr pra nbÂEkÂÇrN kÂÇerb paer ÎnekÂÇ?

iH: Red perÂp¯ÂÇta taerKr pra nbÂEkÂÇrNr taerKQl (duqR^aedn DÂer) AetqdR^ AXeD 14 edn Aetø$m nkÂÇqr Aar_ nbÂEk#ÂÇt jma raeLr ÎdR^ sudr hÂar perÂp¯ÂÇtaqr TkÂÇa sudr nbÂEkÂÇrN AbÂeD nahÂHbÂa jmakÂÇ„vahÂH nbÂEkÂÇrN kÂÇerb ebÂcra taerK, eRqfa kÂÇm hÂR^ ÎshÂH taerKt TkÂÇa sudr hÂarr sman hÂR^ ÎtqnqVÂÇøt ÎbÂZqkÂÇ enjr hÂH•CanuRaR^E nbÂEkÂÇrN kÂÇerb paqr| AetqdR^ jmaraeLr ÎVÂÇøt whÂH AbÂeD 14 ednr ÎbÂeC hÂql jmaraeL ›¶celt sudr hÂart hÂHeÂÝt taerKr pra nbÂEkÂÇrN kÂÇerb paqr| Red jmakÂÇ„vahÂH s<ÇpUNv AetqdR^ jma raeL ATbÂa tar wkÂÇaZL ebÂqdLE muìa AenbÂasE (ÎbÂZkÂÇ) wkÂÇaiH°ft ntun jma ehÂcaqb raeKb ebÂcaqr ÎtqnhÂ’ql ÎbÂZqkÂÇ enj hÂH•Canuser whÂHdqr ntun mYadE jma ehÂcaqb rKa raeL AetqdR^ AbÂeDÂr bÂaqb sud en»varN kÂÇerb paqr| ÎbÂZkÂÇsmUh AetqdR^ AbÂeDÂr bÂaqb whÂHdqr ›¶dan kÂÇerql punr sud AadaR^ kÂÇerbÂQl mu„$ TaekÂÇb Redqh nbÂEkÂÇrNr eÂpCt Aet ÎdL AbÂeDÂr nuYntm en»vaert smR^ pUNv ÎhÂaXar AaqgqR^ jma AahÂrN kÂÇqr|

›¶åŸ:22 wPÂÇ ec wn Aar (ebÂ) Aacenr fkÂÇar maDÂYmt MNr ÎVÂÇøt ›¶qRajY sutr hÂar en»varN ebÂqdLE muìar mUlYmanr MNr ÎVÂÇøqta ›¶qRajY hÂb ÎnekÂÇ?

iH: nhÂR^| FCNR(B) A™úgvt fkÂÇar maDÂYmt MNr ÎVÂÇøt ›¶qRajY sudr hÂar en»varN ebÂqdLE mUlYmanr MNr ÎVÂÇøt ›¶qRajY nhÂR^ (ebÂqdLE muìa ebÂBag, BartER^ erjaBv ÎbÂZkÂÇ enqÀvLaXlEr ADÂEnt percaelt ÎhÂaXa)|

›¶åŸ:23 ekÂÇ ekÂÇ pere>šett wPÂÇ ec wn Aar (ebÂ)r jmaraeLr oÂprt ÎGaeSt sudr hÂarr oÂprt Aeter„$ sud ›¶dan kÂÇerb paer?

iH: tlt iHqÒK kÂÇra smUhÂr namt ¢¶hÂN kÂÇra jma raeLr oÂprt:-

kÂÇ) ÎbÂZkÂÇr ÎkÂÇaqna sdsY, bÂYe„$gt Baqb ATbÂa Aan ÎkÂÇaqna sdsY nahÂHbÂa Îtor perR^alr sdsYr lgt sZRu„$ BaqbÂ|

K) ÎkÂÇaqna m#t sdsY ATbÂa ÎbÂZkÂÇ †aPÂÇr ÎsXa enbÂ#„ m#t bÂYe„$r egerqR^kÂÇ/ÆGNEqR^kÂÇ|

ÎbÂZqkÂÇ enjr ebÂqbÂcna Anuser wPÂÇ ec wn Aar (ebÂ) en»vaert sudr hÂarr oÂprt bÂCer jmar wkÂÇ LtaZLr AneDÂkÂÇ Aeter„$ sud ›¶dan kÂÇerb paqr eneÀv† sqbbÂva„m sEma Aetø$m nkÂÇraQkÂÇ RedqhÂ,

1) jmakÂÇ„va ATbÂa sZRu„$ wkÂÇaiH°fr skÂÇqla jmakÂÇ„va BartER^ nagerkÂÇ ATbÂa BartER^ mUlr hÂR^ Aar_

2) ÎbÂZqkÂÇ jmakÂÇ„var pra wqndqr jma ÎTaXa ATbÂa jma TbÂlgER^a raeL oÂpqra„$ DÂara (kÂÇ) Aar_ (K)t iHqÒK kÂÇra jmakÂÇ„var hÂR^ bÂuel smqR^ smqR^ ÎGaSNa pø sZ¢¶h kÂÇqr|

bÂYaKYa: ‘ÂperR^al’ LühÂH sdsY d<ÇptE/ÎbÂZkÂÇr ÎsXaenbÂ#„ sdsY, Îtor s™úan/eÂpta mata/BaqR^kÂÇ Aar_ BnEqR^kÂÇ, eRskÂÇl whÂH sdsY/ÎsXaenbÂ#„ sdsYr oÂprt enBvrLEl sdsYkÂÇ bÂujaR^| ekÂÇä AahÂHngt BaqX ebÂbÂah ebÂq•Cd ÎhÂaXa d<ÇptE hÂHR^ar A™úBUv„$ nhÂR^|

›¶åŸ:24 m#t jmakÂÇtvar wn Aar hÂH/wPÂÇ ec wn Aar (ebÂ)r jmaraeL ÆbÂD iH„raeDÂkÂÇarEqR^ nuYntm en»vaert smR^ s<ÇpUNv ÎhÂaXar Aagqt AÂperÂp¯ÂÇ AahÂrN kÂÇrar ÎVÂÇøt ÎkÂÇaqna sud ›¶dan kÂÇra hÂbÂqn?

iH: nhÂR^| ÎkÂÇaqna jma en»vaert nuYntm smR^ s<ÇpUNv kÂÇerb laegb eRqfa b„vman wPÂÇ ec wn Aar (ebÂ) Aar_ wn Aar hÂH jmaraeLt sud laB kÂÇrar bÂaqb sVÂÇm hÂR^|

›¶åŸ:25 perÂp¯ÂÇta Aar_ Bugtan AbÂeDÂr majt bÂaDÂa edR^a LeNbÂar, rebÂbÂar Aar_ AbÂkÂÇaLr bÂaqb wn Aar hÂH Aar_ wPÂÇ ec wn Aar (ebÂ) jmaraeLr bÂaqb ÎbÂZqkÂÇ sud edb paqr ÎnekÂÇ?

iH: hÂR^| ÎRet^R^a ÎdR^ taerK LenbÂar/rebÂbÂar/AbÂaeNejYkÂÇ kÂÇaRvY edbÂs/AbÂkÂÇaL Aaedt pqr ÎtetR^a ÎbÂZkÂÇ smUqh wn Aar_ hÂH Aar_ wPÂÇ ec wn Aar (ebÂ) jmaraeLt ÎdR^ Aar_ Bugtan taerKr eBtrt bÂaDÂa›¶a¸ smR^r bÂaqb pUbbÂvr cue„$ Anusaqr sud ›¶dan kÂÇerb laegb Raqt jmakÂÇ„vaskÂÇql sudr ÎlakÂÇcan BerbÂlgER^a nhÂR^|

›¶åŸ:26 DÂarr hÂar en»varNt ‘mu„$’ LühÂH ekÂÇ sUcaR^?

iH: ÎbÂZkÂÇ smUh ÎtoqlakÂÇr eneÀv† ÎbÂaivr Anuqmadn Anuser 2 laK fkÂÇa pRvY™ú jma raeLr bÂaqb nuYntm mUl DÂar en»varN (BPLR) en»varNr bÂaqb mu„$| en»varN kÂÇerbÂlgER^a nuYntm mUl DÂarr hÂar skÂÇqla LaKaqt wqkÂÇDÂrqN ›¶qRajY hÂbÂ| ÎbÂZkÂÇ smUqh enjr s<Çpe„-ÎdR^ta ›¶Xán semeft (ALCO)kÂÇ jma Aar_ Ae¢¶m raeLr oÂprt sudr hÂar enNvR^r bÂaqb ›¶aeDÂk#ÂÇt kÂÇerb paqr Aar_ whÂH ebÂSqR^ ÎtoqlakÂÇr ÎbÂaivkÂÇ AnetÂplqm jnab laqg| ÎbÂZkÂÇsmUqh skÂÇqla Ae¢¶mr bÂaqb pers<Çpe„ ÎdR^ta ›¶Xán semefr Anuqmadnr Æsqt nuYntm mUl DÂar hÂarr AeDÂkÂÇtm eb™>ar s<ÇpqkÂÇvo ÎGaSNa kÂÇerb laegbÂ|

›¶åŸ:27 1) “mDÂY>štakÂÇarE wqjÌEsmUh” ekÂÇ ekÂÇ?

2) “g#h eb„ mDÂY>štakÂÇarE wqjßE smUh” ekÂÇ ekÂÇ?

iH: mDÂY>štakÂÇarE wqjßE smUhÂr wkÂÇ bÂYaKYaÿkÂÇ sUcE wqnkuÂÇXa DÂrNr-

1. AaeTvkÂÇ edLt kÂÇmqjar bÂgvkÂÇ MN dan kÂÇerbÂQl sZgFn raejYkÂÇ ›¶aqR^aejt

2. k#ÂÇeS iHzÂpadn/AnuÂpaln ebÂtrkÂÇ

3. AaeTvkÂÇ edLt dubbÂvl bÂgvkÂÇ MN dan kÂÇra| rajY eb„ engm (SFC) /raejYkÂÇ OqdYaegkÂÇ ebÂkÂÇaL engm (SIDC)

4. raòER^ lGu iHqdYag engm (NSIC)

5. KadE Aar_ ¢¶aqmaqdYag AaqR^ag (KVIC)

6. AebÂqkÂÇûEk#ÂÇt ÎVÂÇøQl shÂaR^ kÂÇra kÂÇaRvYt jeixt wqjßE smUhÂ|

7. AabÂas Aar_ ngr iH§R^n engm el. (HUDCO)

8. raòER^ g#h ÎbÂZkÂÇ (NHB)r Ñara puneb„vr bÂaqb Anuqmaedt AabÂas eb„ ÎkÂÇa<ÇpanE smUhÂ|

9. AnusUect jaet/AnusUect jnjaet skÂÇlr bÂaqb rajY ›¶aqR^aejt sZgFn (iHzÂpadn ø$R^ kÂÇra Aar_ AaÂpe„ kÂÇra Aar_/ATbÂa whÂH sZgFnr ehÂtaeDÂkÂÇarE skÂÇlr iHzÂpadnr ebÂÂpnn kÂÇra)

10. >¤R^Z shÂaR^t ¢¶_ÂÂpQl MN edR^a bÂYe† eb„ER^ Anu>šan/ÎbÂcrkÂÇarE sZgFn (NGO) smUhÂ|

kÂÇ) ›¶aTemkÂÇta›¶a¸ ÎVÂÇør AaeTvkÂÇ Baqb dubbÂvl Îå¶NEt tlt edR^aqbÂar A™úBUv„$ hÂR^-

1. 5 wkÂÇr Aar_ tatQkÂÇ kÂÇm maef TkÂÇa VuÂÇì Aar_ iHÂpa™ú ÎKetR^kÂÇ, BUemhÂEn bÂnuXa, dKldarE ÎKetR^kÂÇ Aar_ AaeDÂR^ar
2. eLŠkÂÇar, KadE Aar_ ¢¶aqmaqdYag R’t AqÂpeVÂÇt bÂYe„$gt MNr permaN 25000/-fkÂÇatQkÂÇ ÎbÂec nhÂR^|
3. VuÂÇì Aar_ iHÂpa™ú ÎKetR^kÂÇ, AaeDÂR^ar, k#ÂÇeSjat Aar_ Ak#ÂÇeSjat bÂnuXa, ¢¶amY eLŠkÂÇar Aar_ derì sEmaqrKar tlt bÂas kÂÇra ehÂtaeDÂkÂÇarE skÂÇl| perR^alr bÂaeSvkÂÇ AaR^ bÂCaer 11,000 fkÂÇar AneDÂkÂÇ|
4. AnusUcEt jaet Aar_ AnusUcEt jnjaet smUhÂ|
5. ehÂtaeDÂkÂÇarEskÂÇl chÂr Aar_ A»vchÂrE ÎVÂÇøt bÂCer skÂÇqla Î>Úatr pra muF 7,200/-r AneDÂkÂÇ Aar_ ¢¶amEN ÎVÂÇøt 6400/- fkÂÇar AneDÂkÂÇ AaR^ TkÂÇa perR^alr ÎlakÂÇ hÂb laegbÂ| ÎtoqlakÂÇr ÎkÂÇaqna BUem ATbÂa ÎtoqlaqkÂÇ AeD¢¶hÂN kÂÇra jnesÌnr suebÂDÂa BUem wkÂÇ wkÂÇr Aar_ suebÂDÂa nTkÂÇa BUem 2.5 wkÂÇr (AnusUcEt jaet/AnusUcEt jnjaetr ÎVÂÇøt whÂH enR^m naKaefbÂ) hÂb laegbÂ|
6. caÂPÂÇahÂH kÂÇmvcarEr mue„$ Aar_ punbbÂvas Aacen (SLR) A™úgvt ehÂtaeDÂkÂÇarE smUhÂ|
7. ¢¶amY duKER^a ÎlaqkÂÇ pab pra >¤R^ZshÂaR^ta ¢¶_Âp smUhÂQl AagbÂqIxaXa Ae¢¶m|

›¶åŸ:28 ÎbÂZqkÂÇ ÎtoqlakÂÇr nuYntm mUl DÂarr permaN en»varN semetkÂÇ njqnaXaQkÂÇ sud lb paqr ÎnekÂÇ?

iH: hÂR^| ÎbÂZkÂÇ smUqh en<®eleKt MN smUhÂr ÎVÂÇøt ÎtoqlakÂÇr nuYntm mUl DÂarr permaN en»varN semetkÂÇ njqnaXaQkÂÇ Aar_ AakÂÇar bÂYetqrqkÂÇ sudr hÂar en»varN kÂÇerbÂQl mu„$ TaekÂÇbÂ:-

1. kÂÇ) >šaR^E iHÂpqBa„$a bÂð ø$R^r bÂaqb MN

K) Îå«R^ar Aar_ MN pø/bÂâr ebÂÂprEqt bÂYe„$gt MN

g) AnY A-›¶aTemkÂÇta ›¶a¸ ÎVÂÇør bÂYe„$gt MN

G) DÂarkÂÇr enj namt/DÂarkÂÇskÂÇlr enjr namt ATbÂa DÂarkÂÇr Æsqt AnY bÂYe„$r sZRu„$ Baqb Ae¢¶m/Gr_Xa/wn Aar hÂH/wPÂÇ ec wn Aar (ebÂ) t ÎbÂZkÂÇt jma TaekÂÇql

\) ›¶k#ÂÇt ehÂtaeDÂkÂÇarE Aar_ wqjßE smUhÂkÂÇ iHzÂpadn smeTvt MN danr bÂaqb >¤Ek#ÂÇt mDÂY>štakÂÇarE wqjßE smUhÂQl AagbÂqIxaXa eb„|

c) ›¶k#ÂÇt ehÂtaeDÂkÂÇarEQl MN edR^ar bÂaqb g#h eb„ mDÂY>šatakÂÇarE wqjßE smUhÂQl >¤Ek#ÂÇt eb„|

C) ebÂlr BUgtan

j) cR^naÿkÂÇ MN enR^ú±Nr A™úgvt sam¢¶E smUhÂr ebÂÂprEqt jaer kÂÇra MN/Ae¢¶m/ngd jma/ABar ÏaPÂÇf`-

2)

mYadE MNdan sZ>šanr sudr puneb„ Aacenr A™úgvt MN

ÎbÂZkÂÇ smUh nuYntm mUl DÂar en»varN semetkÂÇ njqnaXaQkÂÇ punebÂv„ wqjßE smUhÂr en»vaert drt e>šr kÂÇerbÂQl mu„$ TaekÂÇbÂ|

›¶åŸ:29 ÎbÂZkÂÇsmUqh bÂÓ sZKYkÂÇ nuYntm mUl DÂar en»varN kÂÇraqfa bÂa¦nER^ ÎnekÂÇ?

iH: nhÂR^| eRqhÂtu skÂÇqla ›¶kÂÇar MNr hÂar nuYntm mUl MNr hÂarr Æsqt mYadE Aar_/ATbÂa VÂÇetÂpUNv ekÂÇe™>qkÂÇa ehÂcabÂt ÎlaXa hÂR^ ÎtqnqVÂÇøt bÂÓsZKYkÂÇ nuYntm mUlDÂar en»varN hÂarr ›¶qR^ajn nahÂH| whÂH ekÂÇe™> bÂIxabÂr bÂaqb ATbÂa nuYntm mUlDÂar en»varN hÂarr kÂÇm ÎhÂaXaQkÂÇ dalalE kÂÇerb paerbÂ|

›¶åŸ:30

iH: ÎbÂZqkÂÇ pers<Çpe„ ÎdR^ta ›¶Xán (ALM) magvdLvn pue†kÂÇrNr ÎhÂaXar eÂpCt skÂÇqla ›¶kÂÇar MNr bÂaqb e>šr ATbÂa A>šaR^E drr ›¶™>aX AagbÂIxab paqr?

›¶åŸ:31 b„vman Ae¢¶m raeLr bÂaqb sZqLaeDÂt nuYntm mUlDÂarr hÂar ›¶qRajY hÂR^qn?

iH: hÂR^| ÎbÂZkÂÇ smUh en»vaert drr MN bÂad ed BartER^ erjaBv ÎbÂZkÂÇr Ñara jaer enqÀvLaXlE Anusaqr ›¶qRajY sudr hÂar pue†kÂÇrNr bÂaqb ÎbÂZkÂÇ smUhÂkÂÇ smTv kÂÇra mYadE MNsh skÂÇqla ›¶kÂÇar Ae¢¶mr bÂaqb MN cue„$t en<® eleKt ›¶aXDÂan enta™úhÂH maen celb laegbÂ| “DÂarkÂÇr ÎdR^ sud erjaBv ÎbÂZqkÂÇ maqj smqR^ en»varN kÂÇra sudr hÂar Anuser hÂbÂ|”

›¶åŸ:32 ÎbÂZqkÂÇ 2 laK fkÂÇar AeDÂkÂÇ nuYntm mUl DÂarr hÂartQkÂÇ kÂÇm sud lb paqr ÎnekÂÇ?

iH: hÂR^| b„vman 2 laK fkÂÇar oÂprr MNsmUh nUYntm mUl MNr hÂarr AneDÂkÂÇ Aar_ 2 laK fkÂÇar AeDÂkÂÇ MNr bÂaqb eb eÂp Aar wl Aar_ eb™>#t magvdLvn Anuser sudr hÂar en»varNr bÂaqb mu„$ TaekÂÇbÂ| Aa™újavetkÂÇ ›¶TaQl lVÂÇY raeK Aar_ bÂaeNejYkÂÇ ÎbÂZkÂÇ smUhÂr MNr hÂar en»vrNr ›¶eø$R^agt eLeTlta AagbÂIxabÂQl ÎbÂZkÂÇ smUqh r¸anEkÂÇarkÂÇ ATbÂa rajÓXa ›¶et>šanqkÂÇ DÂer AnY sVÂÇm DÂarkÂÇ skÂÇlr pardeLvta Aar_ eneÀv† ÎbÂaivr Anuqmaedt nEetr AaDÂart eb eÂp wl AartQkÂÇ kÂÇm MN AagbÂIxab paqr|

›¶åŸ:33 LESv>šanER^ sZGER^ bÂYX>šar ADÂEnt ÎbÂZkÂÇr tulnat ÎGaeSt eb eÂp wl Aaqr ÎlaXa hÂartQkÂÇ kÂÇm sudr hÂar Aag bÂIxabÂQl ÎbÂZkÂÇ smUhÂr Anumet edR^a hÂR^ ÎnekÂÇ?

iH: nhÂR^| ÎbÂZqkÂÇ sZGER^ bÂYX>šar ADÂEnt wqkÂÇhÂart sud ÎlaXar ›¶qR^ajn nahÂH| ›¶qtYkÂÇ sdsY ÎbÂZqkÂÇ ÎtoqlaqkÂÇ enjr eb eÂp wl Aar Anuser DÂarkÂÇQl AagbÂqIxaXa MN sEmar AZLr bÂaqb sudr hÂar ÎlaXa iHect|

›¶åŸ:34 whÂH ÎVÂÇøt jermna ekÂÇ hÂbÂ?

iH: 10 Aq"abÂr 2000 cnr pra ÎbÂZkÂÇ smUhÂkÂÇ enqÀvLkÂÇ ÎbÂaivr Anuqmadn Anuser sudr jermNa AadaR^r bÂab pardLvE nEet ¢¶hÂN kÂÇerbÂQl >¤aDÂEnta edR^a ÆhÂqC| tTaeÂp, ›¶aTemkÂÇta›¶a¸ ÎVÂÇør A™úgvt DÂarkÂÇkÂÇ edR^a MNr ÎVÂÇøt 25,000 fkÂÇa pRvY™ú MNr oÂprt jermNa-sud lb nalaqg| jermNa sud Bugtan s<ÇpkÂÇvER^ wef eb„ER^ ebÂXrE ›¶ðt nkÂÇra Aaedr bÂaqb ÎlaXa hÂR^| tTaeÂp jermNa sudr nEet su-perkÂÇeŠt pardLvE es»a™ú, enkÂÇa, MN ÎsXa Aar_ ¢¶ahÂkÂÇr RTaTv smsYar ›¶et Λ¶rNadaR^kÂÇ ÎsXa AaDÂaert hÂb laqg|

›¶åŸ:35 Aq"abÂr 1994r pra 2 laK fkÂÇar oÂprt Ae¢¶m raeLr oÂprt sudr hÂar AebÂenmR^r PÂÇl>¤r*qÂp ÎbÂZkÂÇ smUqh ›¶aTemkÂÇta ›¶a¸ ÎVÂÇør Ae¢¶mraeLt enqVÂÇÂp bÂEma Aar_ ›¶tYR^ Îgrae°f enR^m Ë{¨Â ›¶dan kÂÇerb laqg ÎnekÂÇ?

iH: ÎbÂZkÂÇ smUqh enqVÂÇÂp bÂEma Aar_ ›¶tYR^ Îgrae°f enR^m (DICGC) Ë{¨Âr ÎVÂÇøt enjr ebÂqbÂcna Anuser dubbÂvl Îå¶NEr ÎlakÂÇQl AagbÂqIxaXa Ae¢¶m bÂad ed 25000/- fkÂÇar oÂprt Ae¢¶mr bÂaqb Îgrae°f Ë{¨Â enqj raeKb paqr ATbÂa h™>a™úr kÂÇerb paqr| ÎbÂZqkÂÇ 25,000/- fkÂÇa pRvY™ú Ae¢¶m raeL Aar_ dubbÂvl Îå¶NEr ÎlakÂÇQl AagbÂqIxaXa skÂÇqla Ae¢¶mr DICGC qgrae°f Ë{¨Â enqj bÂhÂn kÂÇerb laqg|

›¶åŸ:36 MN Aar_ Ae¢¶m raeLr oÂprt sud maehÂel ATbÂa bÂCer Keât smR^t lb paerqn?

iH: we›¶l 2002r pra ÎbÂZkÂÇ smUqh AnY MN Aar_ Ae¢¶m raeLr oÂprt maehÂel hÂart sud Æl AaqC Aar_ whÂH bÂYX>ša wetR^ao cel AaqC|

›¶åŸ:37 ÎbÂZkÂÇr ˆaPÂÇ sdsY Aar_ ÎkÂÇa-AÂpaqrefB Îø$eif ÎcacahÂHefr sdsY skÂÇlkÂÇ >¤Ek#ÂÇt MN/Ae¢¶m raeLr oÂprt ekÂÇ hÂart sut ÎlaXa hÂR^?

iH: ÎbÂZkÂÇr Ñara >¤Ek#ÂÇt Ae¢¶m raeLr sudr hÂar enqÀvLaXlE AnusUcEt ÎbÂZkÂÇr Ñara ATbÂa Ae¢¶m ATbÂa AnY eb„ER^ suebÂDÂar lgqt enjr kÂÇmvcarEQl AagbÂqIxaXa MN/Ae¢¶m Aaedr ÎVÂÇøt ›¶qRajY nhÂbÂ| ÎRetR^a ÎbÂZqkÂÇ ˆaPÂÇ sdsYr Ñara DÂarr bÂaqb ÎKala ÎkÂÇa-AÂpaqrefB Îø$eif ÎcacahÂHefr Ñara Ae¢¶m edR^a hÂR^ ÎtetR^a BartER^ erjaBv ÎbÂZkÂÇr sudr hÂar enqÀvLaXlE ›¶qRajY nhÂR^|

›¶åŸ:38 ÎbÂZkÂÇ smUqh Îå«R^ar Aar_ MN pør ebÂÂprEqt ÎkÂÇaqna nYas Aar_ >šaR^E eneDÂQl MN m·ur kÂÇer paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎnaXaqr|

›¶åŸ:39 ÎbÂZkÂÇ smUqh ÎbÂZekÂÇZ ÎkÂÇa<ÇpanEr enqdvLkÂÇQl samanY Îå«R^arr ebÂÂprEqt MN m·ur kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ? iH: ÎnaXaqr|

›¶åŸ:40 ÎbÂZkÂÇr mUlDÂnE bÂjar eb™>arr ÎVÂÇøt ÎkÂÇaqna sEma en»varN kÂÇra ÆhÂqC ÎnekÂÇ?

iH: wfa ÎbÂZkÂÇr muF s<Ç›¶sarNr eBtrt eneDÂeBe„kÂÇ Aar_ AnaeneD eBe„kÂÇ, mUlDÂnE bÂjart hÂHkuÂÇhÂHef Îå«R^art ›¶tYVÂÇ ebÂenqR^ag, ›¶tYX„vnER^ bÂá-pø Aar_ MN pø Aar_ samUehÂkÂÇ pUej, bÂYe„$kÂÇ hÂHkuÂÇhÂHef Îå«R^art ebÂenqR^agr bÂaqb Ae¢¶m, bÂáÂpø Aar_ MN pø samUehÂkÂÇ pUej Aar_ †kÂÇ ÊkÂÇarQl AagbÂqIxaXa sZreVÂÇt Aar_ AsZreVÂÇt Ae¢¶m Aar_ hÂHR^ar bÂaqb AagbÂqIxaXa gYarae°f Aagr bÂCrr 31 macvQl DÂaRvY kÂÇra muF Ae¢¶mr 5% tQkÂÇ qbÂeC hÂb ÎnaXaqr| whÂH sEmar eBtrt ÎbÂZkÂÇr ›¶tYVÂÇ ebÂenqR^ag hÂHR^ar muF s<Çpe„r 20% tQkÂÇ qbÂeC hÂb ÎnaXaerbÂ| mulDÂnE bÂjar s<Ç›¶sarNr bÂaqb en»varN kÂÇra sEma, ÎbÂZkÂÇr Îå«R^art ›¶tYVÂÇ ebÂenqR^ag kÂÇra Îå«R^ar mUlYr eBe„t gNna kÂÇra hÂbÂ|

›¶åŸ:41 ÎbÂZsmUqh hÂy>¤kÂÇalEn Îå«R^ar iH¾aXn kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎnaXaqr| ÎbÂZkÂÇ smUqh ÎkÂÇaqna DÂrNr hÂy>¤kÂÇalEn Îå«R^ar s#e† kÂÇerb ÎnaXaqr|

›¶åŸ:42 ÎkÂÇanqbÂar ebÂl ÎbÂZkÂÇr Ñara Bq\aXa (Discounting) nhR^?

iH: ÎbÂZkÂÇr Ñara ebÂduYz ebÂlr Bugtan s<ÇpkÂÇvER^, AabÂkÂÇarE Ë{¨Â, Baixa/bÂákÂÇEr ekÂÇe™>, ›¶etBUet Aar_ AnY eb„ER^ suebÂDÂar ebÂl Bq\aXa nhÂR^|

›¶åŸ:43 ÎbÂZqkÂÇ A-eb„ER^ ÎkÂÇa<ÇpanEr mYadE jma smUhÂt ebÂenqR^ag kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: Ana ÎbÂZekÂÇZ Aeb„ER^ ÎkÂÇa<ÇpanE smUhÂr rajÓXa jma ÎRajnar ADÂEnt ÎbÂZkÂÇr pUej ebÂenqR^ag kÂÇrat ÎkÂÇaqna enqSDÂaÐa nahÂH| tTaeÂp whÂH ÎkÂÇa<ÇpanE smUhÂr rajÓXa jma ÎRajnat kÂÇra ebÂenqR^ag ÎbÂZqkÂÇ ÎtoqlakÂÇr ÎbÂZekÂÇZ Îràqlcn w", 1949 tTa erjaBv ÎbÂZkÂÇ AX hÂHeâR^a w" 1934 Anuser ›¶ðt kÂÇerbÂlgER^a tuln pø Aar_ ebÂXrNEt MN/Ae¢¶m ehÂcaqb Bag kÂÇer ÎdKUXab laqg|

›¶åŸ:44 sabÂvjenkÂÇ ÎVÂÇør iHÂpø$mr bÂá pø (Bond)r ÎVÂÇøt ÎbÂZqkÂÇ Aab°fn-pø ø$R^ kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: ÎbÂZqkÂÇ sabbÂvjenkÂÇ ÎVÂÇør iHÂpø$mr bÂá pør ÎVÂÇøt Aab°fn-pø ø$R^ kÂÇerb paqr Redqh en<®eleKt c„v smUh paln kÂÇqr

kÂÇ) Îlnqdn (A™úqbÂZkÂÇ Îlnqdnr bÂaehÂqr) ÎkÂÇXl ›¶ete>št †kÂÇ wq'· Aar_ p·Ek#ÂÇt dalal (ÎÊakÂÇr)r maDÂYqmqr hÂb laegbÂ|

K) bâ-pø (Bonds) ekÂÇnar smR^t ÎbÂZqkÂÇ whÂHqfa sueneØt kÂÇerb laegb ÎR, hÂH ›¶etBUetr bÂaqb >p† AeDÂkÂÇar ›¶a¸ Aar_ ›¶etBUet smUh AnuréE (smTvkÂÇ) bÂjart bÂYXsaR^ ÎRagY hÂR^|

g) ÎbÂZqkÂÇ Îlnqdn s<ÇpkÂÇvER^ ÎbÂaivr Anuqmadn sh hÂHR^ar Aa™úerkÂÇ magvdeLvkÂÇa en»varN kÂÇerb laegbÂ|

›¶åŸ:45 Îå«R^ar/MN-pø/bÂá pør ebÂÂprEqt Ae¢¶mr mUlYaR^N ›¶eø$R^a ÎkÂÇqn DÂrNr?

iH: ÎbÂZkÂÇr Ñara MN/Ae¢¶mr enraÂp„a ehÂcaqb g#hÂEt Îå«R^ar/MNÂpø/bÂá pø celt bÂjar drt mUlYaZkÂÇN kÂÇra hÂb laegbÂ|

›¶åŸ:46 ÎbÂZqkÂÇ ÎkÂÇa<ÇpanEsmUhÂr bÂaqb tzkÂÇalEn (ÂpUrkÂÇ) MN m·ur kÂÇerb paqr ÎnekÂÇ?

iH: hÂR^| ÎbÂZqkÂÇ ÎkÂÇa<ÇpanE smUhÂQl AqÂpeVÂÇt ‘hÂHekÂÇiHef ÎÄÂÇa/engm Aar_ A›¶tYb„vnER^ MN-pø, bÂaehÂYkÂÇ bÂaeNejYkÂÇ DÂar eiqÂpaejfrE ΢abÂl erec¸ Aar_/ATbÂa ebÂqdLE ›¶tYVÂÇ ebÂenqR^agr bÂaqb wbÂCrr AneDÂkÂÇ smR^Ql tzkÂÇalEn MN m·ur kÂÇerb paqr Redqh ÎbÂZkÂÇ whÂH ebÂSqR^ sä† hÂR^ ÎR DÂarkÂÇ„va ÎkÂÇa<ÇpanEqR^ iHÂpRu„$ s<Çpd/ÂpUej bÂIxabÂQl bÂYX>ša kÂÇqr| ÎbÂZkÂÇr Ñara AagbÂqIxaXa tzkÂÇalEn MN mUlDÂnE bÂjart eb™>arr bÂaqb ÎbÂZkÂÇ smUhÂQl en»varN kÂÇra 5% sEmar eBtrqt hÂbÂ|

›¶åŸ:47 ÎbÂZkÂÇ smUhÂr Ñara bÂYe„$r Îå«R^ar surVÂÇa, MN pø Aar_ sabÂvjenkÂÇ ÎVÂÇør iHÂpø$mr bÂá pør ebÂÂprEqt m·ur kÂÇra MNr permaNr sEma ekÂÇ ÎRetR^a hÂH AaZegkÂÇ Baqb Aar_ ÎB=etkÂÇ Baqb TaqkÂÇ?

iH: Îå«R^ar surVÂÇa, MN pø Aar_ sabÂvjenkÂÇ ÎVÂÇøt iHÂpø$m bÂáÂpør ebÂÂprEqt bÂYe„$kÂÇ m·ur kÂÇra MN/Ae¢¶m 10 laK Aar_ 20 laKtQkÂÇ AeDÂkÂÇ hÂb nalaegbÂ| Redqh ›¶etBUet AaZegkÂÇ r*Âp Aar_ ÎB=etkÂÇ r*Âpt TaqkÂÇ| qkÂÇaqna bÂYe„$kÂÇ ›¶are<©kÂÇ sabÂvjenkÂÇ ›¶™>aX ø$R^ kÂÇerbÂQl m·ur kÂÇra AeDÂkÂÇtm eb„ER^ raeL 10 laK hÂbÂ| tTaeÂp ÎbÂZqkÂÇ ÎkÂÇ<ÇpanE smUhÂkÂÇ AnY ÎkÂÇa<ÇpanEr ›¶are<©kÂÇ sabÂvjenkÂÇ ›¶™>aXt ebÂenqR^ag kÂÇerbÂQl eb„r ÎRagan DÂerb nalaqg| ÎbÂZqkÂÇ kÂÇmvcarE skÂÇlkÂÇ ÎtoqlakÂÇr kÂÇmvcarE †kÂÇ ebÂkÂÇŠ Aacenr ADÂEnt enjr ÎkÂÇa<ÇpanE smUhÂr Îå«R^ar ø$R^ kÂÇerbÂQl Îå«R^arr ø$R^ mUlYr 90% Æl ATbÂa 20 laK, eRqfa kÂÇm hÂR^ Ae¢¶m m·ur kÂÇerb paqr| AnY ÎbÂZekÂÇZ eb„ER^ ÎkÂÇa<ÇpanE smUqh bÂYe„$kÂÇ DÂaqr edbÂQl ›¶are<©kÂÇ sabÂvjenkÂÇ ›¶™>aX ekÂÇenbÂr bÂaqb eb„ AagbÂIxab nalaqg| ›¶are<©kÂÇ sabÂvjenkÂÇ ›¶™>aX ø$R^ kÂÇerbÂQl ÎbÂZkÂÇr Ñara m·ur kÂÇra MN/Ae¢¶m mUlDÂnE bÂjar eb™>ar ehÂcaqb gNY kÂÇerb laqg|

›¶åŸ:48 AaZegkÂÇ r*Âpt ATbÂa ÎB=etkÂÇ r*Âpt TkÂÇa Îå«R^arr ebÂÂprEqt Ae¢¶mr bÂaqb en»vaert sEma ekÂÇ?

iH: Îå«R^ar/gYarae°f engvr ebÂÂprEqt jaer skÂÇqla Ae¢¶m raeLr bÂaqb 50% r wkÂÇkÂÇ maejvn en»varN kÂÇra hÂR^| whÂH 50% maejvnr eBtrt nuYntm 25% ngd maejvn ÎbÂZkÂÇ smUqh mulDÂnE bÂjar percalnr bÂaqb jaer kÂÇra gYarae°fr bÂaqb raeK Tb laqg|

›¶åŸ:49 ÎbÂZkÂÇsmUqh dan AagbÂIxab paqr ÎnekÂÇ?

iH: hÂR^| laB Ajvn kÂÇra ÎbÂZkÂÇ smUqh ÎkÂÇaqna eb„ER^ bÂSvt ÎbÂZkÂÇr ÎRaXabÂCrr ›¶kÂÇaeLt laBr 1% pRvY™ú dan AagbÂIxab paqr| tTaeÂp, bÂCrqfar eBtrt ÎbÂZkÂÇsmUhÂr Ñara ›¶DÂan mú±Er sahÂaRY pUej Aar_ ÎÂpCagt enkÂÇaR^/sZ>šan ÎRqn BartER^ ÎbÂZkÂÇ sZG, Încqnl hÂHne†iHf Aar_ Îmqnjqm°f, BartER^ ÎbÂZkÂÇr sZ>šan, hÂHne†iHf AX ÎbÂZekÂÇZ pacvqnl ecql'n, BartER^ ebÂqdLE muìa ebÂqø$ta sZG AaedQl ÎbÂZkÂÇr AZLdan/AeBdankÂÇ iHÂpRvuY„$ sEmar pra ÎrhÂahÂH edR^a hÂbÂ| wbÂCrr >¤EkÂÇaRvY sEmar iHÂpqRag kÂÇra raeL prb„vE bÂLvt dan AagbÂIxabÂr bÂaqb AagQl enb ÎnaXaerbÂ|

›¶åŸ:50 ÎlakÂÇcanr sëuKEn ÎhÂaXa ÎbÂZkÂÇ smUqh dan AagbÂIxab paqr ÎnekÂÇ?

iH: hÂR^| ÎlakÂÇcanr sëuKEn ÎhÂaXa ÎbÂZkÂÇ smUqh wfa eb„ER^ bÂSvt 5 laK fkÂÇa pRvY™ú dan kÂÇerb paqr|

›¶åŸ:51 ÎbÂZkÂÇr ebÂqdLE LaKa smUqh ebÂqdLt dan AagbÂIxab paqr ÎnekÂÇ?

iH: hÂR^| ÎbÂZkÂÇr ebÂqdLE LaKa smUqh ebÂqdLt dan AagbÂIxab paqr Redqh ÎbÂZkÂÇsmUqh pUbbÂvr bÂCrr ›¶kÂÇaeLt laBr 1% en»vaert sEmatQkÂÇ ÎbÂeC nhÂR^|

›¶åŸ:52 bÂaeNejYkÂÇ ÎbÂZkÂÇr bÂYXhÂarr bÂaqb bÂákÂÇE/Baixar AaDÂart suebÂDÂa AeD¢¶hÂNr kÂÇarqN ATvaz kÂÇaRvYalR^ Aar_ kÂÇmvcarEr AabÂasr bÂaqb suebÂDÂa AeD¢¶hÂN ÎhÂtu BartER^ erjaBv ÎbÂZkÂÇr Ñara DÂaRvY kÂÇra mandâ Aar_ ›¶eø$R^a ÎkÂÇqn DÂrNr?

iH: kÂÇ) ÎbÂZkÂÇr ÎbÂaiv AX ei iahÂHqr"qcv ÎmqÉaÂpeltan, ngr, iHÂpngr ¢¶amEN ÎVÂÇøt ÎbÂZkÂÇr bÂYXhÂarr bÂaqb bÂákÂÇE/Baixa Gr AeD¢¶hÂNr bÂaqb s<ÇpUNv ÎVÂÇøkÂÇ samer p#TkÂÇ p#TkÂÇ nEet DÂaRvY kÂÇerb Aar_ percalngt magvdeLvkÂÇa ›¶ðt kÂÇerb laqg| whÂH magvdLvnt ebÂeB§ ™>rr Le„$r ›¶tYaqRajna A™úBUv„$ hÂb laqg| ¢¶amEn ÎkÂÇûr bÂaehÂqr AnY FahÂHt Gr wer edR^a ATbÂa persr slen kÂÇrar ÎVÂÇøt ÎkÂÇûER^ kÂÇaRvYalR^ ™>rt ÎjY‡ kÂÇaRvYbÂahÂE sdsYqr geFt semetr pra Anumet lb laegbÂ|

K) bÂákÂÇE/Baixa eBe„t persr ›¶dan kÂÇra maefr maelkÂÇkÂÇ MN edR^ar bÂaqb ÎbÂaiv AX iahÂHqr"qcv p#TkÂÇQkÂÇ nEet en»varN kÂÇerb laegbÂ| whÂH MNr BartER^ erjaBv ÎbÂZqkÂÇ eb eÂp wl Aar (BPLR)r Æsqt en»vaert MNr hÂar s<ÇpkÂÇvER^ enqÀvL AnuRaR^E nuYntm DÂaqr edR^a hÂar 2 laKtQkÂÇ oÂprr hÂbÂ| sudr hÂar AnY mYadE MNr enecna ÎbÂZkÂÇr ›¶celt enR^m AnusrN srl ATbÂa cø$bÂ#e» hÂb paqr|

(g) ÎbÂZqkÂÇ BUemr maelkÂÇr eRqkÂÇaqna RTaqTv AaÂpe„r tzkÂÇal enrakÂÇrNr bÂaqb iHect ›¶eø$R^a AXl<¤n kÂÇerb laegbÂ|

G) rajÓXa Kâr ÎbÂZkÂÇr Ñara maefr maelkÂÇkÂÇ bÂákÂÇE/Baixa ehÂcaqb ÎlaXa Grr bÂaqb edR^a Ae¢¶m Aar_ Gr Baixa s<ÇpqkÂÇv ÎkÂÇûER^ Anusáan bÂuYr’ (CBI)kÂÇ crkÂÇarE AnuqdL Anuser jnab laegbÂ| ÎbÂcrkÂÇarE ÎVÂÇør ÎbÂZkÂÇ smUhÂr ÎVÂÇøt whÂH AaXLYkÂÇta ›¶qRajY nhÂR^|

›¶åŸ:53 ÎbÂZkÂÇr Ñara DÂaRvY ÎsXa Ë{¨Âr ÎkÂÇaqna eneÀv† sEma AaqC ÎnekÂÇ?