Redo BartER^ erjaBv ÎbÂZkÂÇr Ñara whÂH cahÂHft AdYtn Aar_ Ë» tTY AagbÂIxabÂQl skÂÇqla DÂrNr ›¶qc†a cqlaXa ÆhÂqC tTaeÂp AagäkÂÇ skÂÇqla saXDÂaqn TaekÂÇb laqg, kÂÇarN Ba.er.qbÂ. whÂH cahÂHft TkÂÇa eR ÎkÂÇaqna tTYr Ë»ta bÂa perÂpUNvtar kÂÇarqN ÎkÂÇaqna DÂrNr daeR^Ö ¢¶hÂN nkÂÇqr Aar_ AagäkÂÇr kÂÇaRvYr enjr Îc†a Aar_ nYaR^r Ñara hÂHR^ar bÂYXhÂarr Æsqt CuÂpaerC kÂÇra hÂR^|

AnY ÎXbÂcahÂHfr lgt s<¤áhÂH AaqÂpanar ›¶aseékÂÇ Aar_ s<¤eát tTYr ›¶qR^ajnER^ta pUNv kÂÇerb paqr| ekÂÇä ÎshÂH cahÂHfqbÂarr ebÂSR^ bÂðr s<ÇpkÂÇvt erjaBv ÎbÂZkÂÇr ÎkÂÇaqna daeR^Ö naTaqkÂÇ|

whÂH ÎXbÂcahÂHfr ÎkÂÇaqna AZLhÂH AagbÂqIxaXa ÎkÂÇaqna bÂYe„$ nahÂHbÂa ›¶et‡anr Ñara Îto~qlaqkÂÇ aAagbÂqIxaXa iHzÂpadn nahÂHbÂa ÎsXar Ba.er.ÎbÂ.r Ñara Âp#‡ae‚Ât ›¶-pøt ÎkÂÇaqna DÂrqN iHqÒK kÂÇerb ÎnaXaer|

Aa>¤asn Aar_ ÎdR^tar A>¤EkÂÇarkÂÇrN]

ÎkÂÇaqna DÂrNr Aa>¤asn ÎnaqhÂaXaQkÂÇ “eFkÂÇ Îtqn”r eBe„t whÂH ÎXbÂcahÂHfr ebÂSR^ bÂð AagbÂqIxaXa hÂR^| BartER^ erjaBv ÎbÂZkÂÇ - ÎkÂÇaqna daeR^Ö lb ÎnaXaqr nahÂHbÂa hÂHR^ar bÂaqb daR^E nhÂR^|

kÂÇ) whÂH ÎXbÂcahÂHfr ebÂSR^bÂð smUhÂr ÎkÂÇaqna iHqÀLYr RTaTvta, Ë»ta, ebÂå«asqRagYta, bÂYXhÂaRvYta, smR^-saqÂpVÂÇta, Anetø$mN, LESvkÂÇ, ebÂÂpNYta ATbÂa iHÂpqRagYta|

K) whÂH ÎXbÂcahÂHfr jerR^qt ÎÂpaXa ebÂSR^bÂð ATbÂa hÂHR^ar kÂÇaRvaYXlE bÂaDÂa¢¶™> ÎnaqhÂaXa ATbÂa ø_efebÂhÂEn ÎhÂaXa ATbÂa ÎshÂH ø_efr ËDÂren nahÂHbÂa ÎshÂH ÎXbÂcahÂHf Aar_ caBvar skÂÇqla ›¶kÂÇar BahÂHrac Aar_/ATbÂa AnY Aen†kÂÇarkÂÇ iHÂpadanr pra mu„$ ÎhÂaXaqfa|

ÎXbÂcahÂHf bÂYXhÂarr PÂÇlt ›¶tYVÂÇ ATbÂa pqraVÂÇ BaqX ÎhÂaXa ÎkÂÇaqna VÂÇet ATbÂa ÎlakÂÇcanr bÂaqb erjaBv ÎbÂZkÂÇ jgrER^a nhÂR^| ÎXbÂcahÂHft TkÂÇa ebÂSR^bÂðr ebÂå«asnER^tar PÂÇl>¤r*qÂp ÎhÂaXa VÂÇet ATbÂa ÎlakÂÇcanr bÂaqbÂo ÎbÂZkÂÇ daR^b» nhÂR^|

whÂH ÎXbÂcahÂHfr ebÂSR^smUqh eb„ER^ ATbÂa AnY bÂYXsaeR^kÂÇ pramLv AagnbÂIxaR^| Red eb„ER^ ATbÂa bÂYXsaeR^kÂÇ pramLv ebÂcaqr ÎtqnhÂql sVÂÇm bÂYXsaR^r ÎsXa ebÂcaerb laegbÂ|

›¶qXLaeDÂkÂÇar

BartER^ erjaBv ÎbÂZqkÂÇ smqR^ smqR^ whÂH ÎXbÂcahÂHf AdYtn ATbÂa sZqLaDÂn kÂÇrar AeDÂkÂÇar sureVÂÇt raqK| erjaBv ÎbÂZqkÂÇ ÎkÂÇaqna bÂYe„$ ebÂqLSQkÂÇ ÎXbÂcahÂHft ›¶qXL kÂÇerbÂQl ATbÂa ÎkÂÇaqna hÂH°farqnf eFkÂÇnar pra whÂH ÎXbÂcahÂHfQl ›¶qXL bÂá kÂÇerbÂQl smqR^ smqR^ ÎkÂÇaqna kÂÇarN ndqLvaXaQkÂÇ A>¤EkÂÇar ATbÂa enR^ú±N kÂÇra s<ÇpUNv AeDÂkÂÇar enjr hÂatt raeKqC|

whÂH ÎXbÂcahÂHfr pra Aan ÎXbÂcahÂHfQl sZqRajn

whÂH ÎXbÂcahÂHqf erjaBv ÎbÂZkÂÇr Ñara calu nkÂÇra ÎXb cahÂHfQl Aet seø$R^ sZqRajn A™úebÂv† kÂÇqr/Ba.erjaBv ÎbÂZkÂÇ ÎshÂH ÎXbÂcahÂHfr ebÂSR^ bÂð smUhÂr bÂaqb daR^E nhÂR^ Aar_ ÎshÂH ÎXbÂcahÂHft ›¶qXL kÂÇrar eÂpCt ÎhÂaXa VÂÇet ATbÂa ÎlakÂÇcanr bÂaqb daR^b» nhÂR^| wqnkuÂÇXa Aet seø$R^ sZqRajn Aar_ ÎXbÂcahÂHfr ›¶qbÂL s<ÇpUNvBaqX AaqÂpanar enjr daeR^Öt TaekÂÇbÂ|

whÂH ÎXbÂcahÂHft ›¶qR^agkÂÇ„va skÂÇlkÂÇ suebÂDÂar kÂÇarqN Aan ÎXbÂcahÂHfr lgt tzkÂÇalEn sZqRag kÂÇerb pra suebÂDÂa AagbÂqIxaXa hÂR^| ÎkÂÇaqna pere>šetqt Ba.er.qbÂZqkÂÇ whÂH ÎXbÂcahÂHft bÂYXsaR^ Aar_ ÎsXar echÂ$, ›¶tEkÂÇ lVÂÇN Aaed A™úeb† hÂbÂQl enedqR^, eRqfar lgt Aan ÎXbÂcahÂHf sZqRaejt Æh TaqkÂÇ|

Aan ÎXbÂcahÂHfr pra whÂH ÎXbÂcahÂHfQl sZqRajn

tlt iHqÒK kÂÇraqbÂarr bÂaehÂqr, lukÂÇahÂH ÎTaXa Aar_ sZqRajn Aar_ whÂH ÎXbÂcahÂHfr bÂán nahÂHbÂa hÂHR^ar A™úvBu„$ ÎkÂÇaqna ebÂSR^bÂð eneS»|

ÎhÂamqÂpjr lgt sZqRag - AaÂpuen Ba.er.qbÂ.Ql AeDÂsUcna jaer kÂÇer http://www.rbi.org.in cahÂHqfar ÎhÂamqÂpjr lgt sZqRag kÂÇerb paqr|

›¶qR^agkÂÇ„vahÂH whÂH ÎXbÂcahÂHfr ÎkÂÇaqna Aa™ú] p#‡ar lgt Aan ÎkÂÇaqna ebÂSR^bÂð nahÂHbÂa bÂán ATbÂa wqnkuÂÇXa ÎkÂÇaqna kÂÇaRvYr sZqRag GfabÂQl Ba.er.qbÂ.kÂÇ eneÀv† AnuqraD jnab paqr Aar_ Anumet laB kÂÇerb paqr|

BartER^ erjaBv ÎbÂZqkÂÇ ÎRetR^a ÎkÂÇaqna sZqRag GfabÂQl nahÂHbÂa whÂH ÎXbÂcahÂHfr bÂánr lgt ÎkÂÇaqna ebÂSR^ bÂðr sZqRag GfabÂQl Anumet edqR^ ÎtetR^a c„vsmUh KfabÂQl AeDÂkÂÇar enjr hÂatt raqK|

whÂH ÎXbÂcahÂHfr lgt sZqRag ATbÂa bÂán nahÂHbÂa ÎkÂÇaqna ebÂSR^ bÂðr bÂYXhÂarr enR^m Aar_ c„vsmUh ¢¶hÂN kÂÇqr| bÂYXhÂarr whÂH enR^m Aar_ c„vsmUhÂr lgt ÎkÂÇaqna perb„vn ATbÂa sZqLaDÂnr ›¶ebÂe†r eÂpCqta hÂHR^akÂÇ wfa AaenbÂlgER^a ebÂSR^ ehÂcaqb maen lb pra RaR^| Red ›¶qR^ag kÂÇ„var bÂaqb whÂH enR^m Aar_ c„vsmUh ¢¶hÂNqRagY nhÂR^ ÎtetR^a Îto~ whÂH ÎXbÂcahÂHfr ÎkÂÇaqna ebÂSR^ bÂð ATbÂa sZqRag ATbÂa bÂán kÂÇaRvY ebÂq•Cd kÂÇerb paqr|

BartER^ erjaBv ÎbÂZqkÂÇ ÎkÂÇaqna sZqRag AnuÂpRu„$ ÎkÂÇaqna cahÂHfr bÂán, n† ÎhÂaXa, enµnER^ iHqÒKn, AåEl kÂÇaRvY nahÂHbÂa ÎbÂ-AahÂHnE ebÂSR^, nam, ebÂSR^bÂð ATbÂa sUcna, ÎkÂÇaqna eleKt AahÂHn Bé kÂÇra ebÂSR^ bÂð nahÂHbÂa sUcna eRqkÂÇaqna ›¶qRajY ÎbÂ=e»kÂÇ s<Çpe„, maelkÂÇE>¤Ö, ÎgaÂpnER^ta nahÂHbÂa ›¶carr AeDÂkÂÇar AVÂÇm kÂÇerbÂQl skÂÇqla AeDÂkÂÇar sureVÂÇt kÂÇer raqK|