gqkEfwesk tkb/ y/so ftu
eoia/ d/D dk ezwL
1-
gqkEfwesk tkb/ y/so ftu eoia/
d/D d/ ezw nXhB eh Nhu/ oZy/ rJ/ jB <
T[so- Gkos ftu
eko'pko eo oj/ xo/b{ ns/ ftd/;ah p?IeK bJh gqkEfwesk tkb/ y/so ftu eoia/ d/D d/
ezw nXhB j/m fby/ Nhu/ ns/ T[g-Nhu/ fBoXkfos ehs/ rJ/ jBL-
|
xo/b{
p?Ie (d't/I ;oekoh ns/ fBZih y/so d/ p?Ie) |
Gkos ftu
eko'pko eo oj/ ftd/;ah p?Ie |
gqkEfwesk
tkb/ y/so ftu fdZs/ rJ/ e[Zb eoia/ |
n?BHphH;hHdk
40 gqsh;as |
n?BHphH;hH dk 32
gqsh;as |
e[Zb feo;kBh
eoia/ |
n?BHphH;hH dk
18 gqsh;as |
e'Jh Nhuk BjhI. |
n?;Hn?;HnkJh
eoia/ |
e'Jh Nhuk BjhI. |
n?BHphH;hHdk
10 gqsh;as |
fBo:ks bJh
eoia/ |
fBo:ks bJh eoia/ gqkEfwesk tkb/ y/so dk
fjZ;k BjhI jB. |
n?BHphH;hH dk
12 gqsh;as |
ewi"ao
spfenK bJh eoia/ |
n?BHphH;hHdk
10 gqsh;as |
e'Jh Nhuk BjhI |
(B'NL- n?BHphH;hHdk g{ok o{g j? *B?N
p?Ie eo?fvN)
2-
B?N p?Ie eo?fvN ftu eh eh ;akwb j[zdk j? <
T[sZo-
B?N p?Ie eo?fvN dk Gkosh foiaot p?Ie
n?eN, 1934 d/ ;a?e;aB 42 (2) nXhB gzdotkV/ ftZu fJe tko G/ih ikD tkbh foNoB
okjhI G/i/ rJ/ nzefVnK Bkb fwbkB j'Dk ukjhdk j?. gozs{ n?cH;hHn?BHnkoH(phH) ns/
n?BHn?BHnkoHn?BHnkoH;ehw nXhB pekfJnk iwQK ok;ahnK B{z gqkEfwesk tkb/ y/so ftu
eoia/ d/ NhfunK|T[g-NhfunK dh rDBk bJh B?N p?Ifezr eo?fvN ftu ;akwb BjhI ehsk
iKdk j?.
3-
gqkEfwesk tkb/ y/so ftu eh-eh ;akwb j[zdk j? <
T[sZo- w'N/
s"o s/ gqkEfwesk tkb/ y/so ftZu j/m fby/ y/so ;akwb j[zd/ jBL
1- feo;kBh
2- ;wkb ;e/b fJzv;Nqhia
(fJzvh;Nqhnb n?;N/N; dh ;EkgBk ;w/s)
3- ;wkb ;e/b n?Iv tkNo
NqK;g'oN Ugo/Noia (10 tkjBK sZe oZyD tkb/)
4-
S'Nk tgko (tgko bJh tos/ ikD tkb/ ;kwkB dh ehws 20 bZy
o[gJ/ s'I tZX BjhI j'Dh ukjhdh)
5- c[Neb
d[ekBdkoh-(fBZih c[Neb
d[ekBdkoK B{z 10 bZy o[gJ/ sZe d/ eoia/)
6-
g/;akto ns/ ;t?-o[iarko ftu o[ZM/ ftnesh (eoiak b?D dh ;hwk 10 bZy o[gJ/ s'I
xZN fi; ftu gq?efN; ;Ekfgs eoB bJh gVQ/ fby/ w?vheb gq?eNh;aBo; d/ wkwb/ ftu
eoia/ dh ;hwk eqwtko 15 bZy o[gJ/ ns/ 3 bZy o[gJ/ j? ns/ fJBQK ;/tktK ftu fJe
w'No rZvh d/ yohd B{z gqkEfwe d/ y/so ftu ;akwb ehsk ik ;edk j?.
7- nB[;{fus
iksK|nB[;{fus ephfbnK bJh ;oeko d[nkok gqk:'fis ;zrmB.
8- f;Zfynk (p?IeK d[nkok
;pzXh ftneshrs eoia/)
9-
ofjD ;fjD bJh nktk; (15 bZy o[gJ/ sZe d/ f;ZX/ ns/ nf;ZX/ eoia/ (;afjoh ns/
wjKBro fJbkfenK ftu 10 bZy o[gJ/ sZe d/ f;ZX/ eoia/), d/jksh|Bhw ;afjoh ns/
;afjoh fJbkfenK ftu xoK dh w[ozws bJh eqwtko 1 bZy o[gJ/ ns/ 2 bZy o[gJ/ d/ eoia/)
10- eizg;aB b'Bia(ewi"o spfenK
bJh eizg;aB e?qfvN ;ehw nXhB)
11-
p?Iek d[nkok f;ZX/ ik fe;/ ftu'b/ okjhI fdZs/ rJ/ wkJheo'-eo?fvNl ;t?-;jkfJe
;w{jK B{z eoia/ (n?;Hn?uHih)|r?o ;oekoh ;zrmB (n?BHihHUiaH) d[nkok nZr/
n?;Hn?uHih B{z fdZs/ ikD tkb/ eoia/.
12-
;"cNt/no fJzv;Nqh B{z eoia/(fiBQK B{z p?Ifezr
gqDkbh s'I 1 eo'V o[gJ/ s'I xZN eo?fvN fbfwN gqkgs j?.)
13-
c{v n?Iv n?ro' gq';?f;zr ;?eNo ftub/ fB;afus T[d:'rK B{z eoia/ fiBQK ftu gbKN
ns/ w;ahBoh s/ 5 eo'V o[gJ/ sZe dk fBt/;a ehsk frnk j?.
14-
p?IeK d[nkok i'yw tkbh g{zih ftZu fBt/;a (t?Iuo e?ghNb czv;| n?;HJhHphHnkJhH
Bkb ofi;Nov ezgBhnK)
4-
feo;kBh T[d/;aK bJh f;ZX/ eofianK ftZu eh eh ;akwb j?
<
T[sZo- feo;kBh
;pzXh f;ZX/ eofianK ftu feo;kBh T[d/;aK bJh p?IeK d[nkok f;ZX/ s"o s/
fe;kBk B{z fdZs/ eoia/ ;akwb j[zd/ jB. fJBQK ftu c;bK T[rkT[D bJh S'Nh ntXh d/
eoia/ ;akwb j[zd/ jB. fJ; s'I fJbktk, y/sh dh g?dktko (nBki r'dkw ftu oZyh c;b
;w/s) dh gb?i|jkJhg'Ehe/;aB pdb/ 12 wjhfBnK s'I xZN ntZXh bJh 5 bZy o[gJ/ d/ eoia/,
id'I fe fe;kBk B{z fJj eoia/ c;b dh g?dktko tXkT[D bJh fdZs/ rJ/ ;B. p;aos/ fe
fe;kB fJe' p?Ie s'I jh eo?fvN b?D.
f;ZX/ eofianK ftu whvhnw ns/ bzph ntXh d/ eoia/ th
;akwb j[zd/ jB. (g?dktko ns/ ftek; ;pzXh iao{osK bJh fe;kBk B{z f;ZX/ s"o
s/ fdZs/ rJ/ eoia/) fit/I fe y/sh-pkVh ;pzXh :zso ns/ w;ahBoh dh yohd bJh,
f;zukJh ;kXBk B{z ftef;s eoB bJh, G{wh B{z y/sh :'r pDkT[D bJh ftef;s eoB dhnK
:'iaBktK bJh, y/sK ftu GtB T[;koh bJh eoia/ ;akwb jB. fe;kBk B{z f;ZX/ s"o
s/ j'o eofianK dhnK fe;wK ftu pkrtkBh bJh eoia/ j'o ;pzXs ezwK bJh eoia/ fit/I
fe wZSh-gkbD, w[orh gkbD nkfd ns/ pkfJ:'-r?; gbKN brkT[D bJh, y/sh-pkVh dh wzst
Bkb iawhB yohdD bJh ns/ n?roh ebhfBe; ns/ n?roh fpiB?; ;?INo; ;Ekfgs eoB bJh
eoia/ th ;akwb jB.
5-
feo;kBh bJh nf;ZX/ eofianK ftu eh eh ;akwb j? <
T[so- nf;ZX/
eofianK dk noE j? p?IeK d[nkok fe;kBk B{z nf;ZX/ s"o s/ fdZs/ rJ/ eoia/,
noEks d{ihnK J/iz;hnK okjhI. feo;kBh bJh fdZs/ ikD tkb/ nf;ZX/ eofianK ftu j/m
fby/ wjZstg{oB eoia/ ;akwb jBL-
(i)
yKdk, ehNBk;aeK, phiK nkfd d/ ftsoD ;pzXh eoia/.
(ii) feo;kBh ;pzXh fefonk ebkgK, fit/I fe g;a{-y[oke
ns/ w[orhnK dh y[oke nkfd d/ ftsoD bJh 25 bZy o[gJ/ sZe d/ eoia/.
(iii) fpibh p'ovK d[nkok ;N?g vkT[B f;o/ s'I fe;kBK B{z nkgD/
fN:{pt?bK B{z fpibh s/ eoB bJh xZN ;aesh d/ e[B?e;aB d/D bJh gfjbK s'I ehs/ rJ/
yaou/ dh g{osh bJh eoia/.
(iv) ;g?;ab gq'i?eN n?rohebuo (n?;Hn?bH-n?;HghHJ/H) nXhB okiK
d/ fpibh p'ovK B{z f;;Nwia fJzgo{tw?IN ;ehw bJh fdZs/ ikD tkb/ eoia/.
(v) p?IeK d[nkok Bkpkov e'b o{ob fJzcok;Neuo
fvt?bgw?IN czv (nkoHnkJhHvhHn?cH)ftu oZyhnK iwQK ok;ahnK.
(vi) e/tb d/jksh ns/ Bhw ;afjoh y/soK ftu gzg ;?NK B{z fpibh
s/ eoB dh :'iBk ns/ f;;Nwia fJzgo{tw?IN gq'rokw (n?;Hn?bH-n?;HghHJ/H) B{z
ckJhB?I; eoB bJh o{ob fJb?eNqhfce/;aB ekog'o/;aB d[nkok ikoh ehs/ p"IIv;
bJh G[rskB.
(vii) feo;kBh|;pzXs fefonk ebkgK bJh XB i[NkT[D bJh Bkpkov d[nkok
ikoh ehs/ rJ/ p"Iv; bJh G[rskB.
(viii) fvqg f;zikJh|;fgqzebo f;zikJh ;ehw|y/sh-pkVh ;pzXh w;ahBoh bJh vhboK
B{z fdZs/ ikD tkb/ eoia/, fiBQK s/ j/m fbyhnK ;aosK bkr{ j[zdhnK jBl
(J/) vhbo T[;/ d/jksh|Bhw ;afjoh fJbke/ dk ojfD tkbk j'Dk ukjhdk
j?.
(ph)
T[j Bt/ebk fJBQK ftf;anK ftu o[fMnk j't/ iK i/eo fe;/ j'o T[sgkdK ftu
o[fMnk j't/ sK T[; B/ fJBQK pko/ tZyoK s/ ;g;aN foekov oZfynk j't/.
(;h)
gqsh vhbo 20 bZy o[gJ/ dh ;hwK dk gkbD eoBk ukjhdk j?.
(ix)
fe;kBK B{z fJBg[N; bJh yofunK B{z g{ok eoB bJh fdZs/ eofianK ekoB nkgDh tofezr
e?ghNb dhnK iao{osK dh g{osh bJh nkVQshnK (d/jksh|Bhw ;afjoh y/soK ftub/ efw;aB
J/izNK) B{z fdZs/ ikD tkb/ eoia/.
(x)
BkB-p?Ifezr ezgBhnK (n?BHphH;hia) d[nkok nZr'I fe;kBK
B{z fdZs/ ikD tkb/ eoia/.
6-
;wkb ;e/b fJzv;Nqhi (n?;Hn?;HnkJhH) dh gfoGk;ak eh j? <
T[sZo- ;wkb ;e/b
fJzv;Nqhi T[j fJekJhnK jB i' ;kwkB d/ fBowkD T[; s/ gqfefonk ns/ T[; dh ;KG
;zGkb ftu bZrhnK j'JhnK jB ns/ gbKN ns/ w;ahBoh ftu T[; dk fBt/;a (n;b bkrs) 1
eo'V o[gJ/ s'I tZX Bk j't/. fJj fJekJhnK yfDi g[ZND iK gZEo g[ZND, w;ahBoh dh
w[ozws ns/ ;oft; ftu o[ZMhnK j[zdhnK jB. ;jkfJe fJekJhnK d/ wkwb/ ftu th gbKN
ns/ w;ahBoh ftu fBt/;a (n;b bkrs) 1 eo'V s'I tZX BjhI j'Dk ukjhdk sK i' fJ; B{z
;wkb ;e/b fJzv;Nqh dk doik fdZsk ik ;e/.
Gkos ;oeko B/ j"ioh ns/ j?Iv N{bia nXhB e[M yk; t;s{nK d/ ;pzX ftu ;wkb
;e/b fJzv;Nqh dk doik d/D bJh fBt/;a dh ;hwK B{z 1 eo'V o[gJ/ s'I tZXk e/ 5
eo'V o[gJ/ eo fdZsk j?.
7-
NkJhBh n?INogqkJhi/i dh gfoGk;ak eh j? <
T[sZo
NkJhBh n?INogqkJhi/i dk doik T[BQK ;kfonK ;wkb ;e/b fJekJhnK B{z fdZsk iKdk j?
fiBQK dh gbKN ns/ w;ahBoh ftu bkrs 25 bZy o[gJ/ sZe j?, Gkt/I T[j fJekJh fe;/
th ;EkB s/ ;fEs j't/.
8-
;wkb ;e/b ;oft; n?Iv fpiB?; n?INogqkJhi/i (n?;Hn?;Hn?;HphHJhH) eh jB <
T[sZo
T[d:'r ;pzXh ;/tk ns/ tgkoe ;z;EktK fiBQK dh nub ;zgsh, G{wh ns/ fJwkos B{z SZv
e/, ftZu bkrs 10 bZy o[gJ/ sZe j't/ T[BQK B{z ;wkb ;e/b ;?eNo dk bkG fdZsk
ikt/rk. nub ;zgsh dk w[bKeD eoB bJh w{b wkbe d[nkok u[ekJh rJh w{b ehws B{z jh
wBia{o ehsk ikt/rk, Gkt/I pknd tkb/ wkbeK B/ e'Jh th ehws u[ekJh j't/.
9-
;wkb ;e/b fJzv;Nqhnb ;?eNo ftu nf;ZX/ eofianK ftu eh eh ;akwb j? <
T[sZo
n?;Hn?;HnkJhHbJh nf;ZX/ eofianK ftu j/m fby/ wjZstg{oB ft;a/ ;akwb jBL-
(i) f;abgekoK, g/Iv{ ns/ xo/b{ T[d:'rK d/ fJBg[N;
dh g{osh ns/ nkT[Ng[N; dh wkoehfNzr ftu vh;?INq/bkJhiv ;?eNo dh ;jkfJsk ftu
o[MhnK J/iz;hnK B{z fdZs/ ikD tkb/ eoia/.
(ii) gqkEfwe y/so ftub/
ewi"o spfenK B{z eoia/ w[jZJhnk eotk oj/ ;oeko d[nkok gqk:'fis fBrwK|;zrmBK
B{z fdZs/ ikD tkb/ eoia/.
(iii) j?Ivb{wia e'nkgo/fNt B{z fdZs/
ikD tkb/ eoia/.
(iv) n?;Hn?;HnkJhi B{z ckJhB?I; eoB bJh okiK dhnK fJzv;Nqhnb
fvt?bgw?IN ekog'o/;aB|ckJhB?I;ahnb ekog'o/;aBK d[nkok fdZs/ ikD tkb/ eo?fvN d/
nkXko s/ T[BQK B{z Now b'B|ckJhB?I; w[jZJhnk eotkT[Dk.
(v) fpbK dh oh-fv;eKT{fNzr d[nkok f;vph|n?;Hn?cH;hi
B{z p?IeK d[nkok czvia w[jZJhnk eotkT[Dk.
(vi) e/tb n?;Hn?;HnkJhHfJekJhnK B{z ckJhB?I; eoB bJh f;vph, n?;Hn?cH;hHn?;Hn?;HvhHghHn?;Hns/
n?BHn?;HnkJhH;hHd[nkok cb'N ehs/ rJ/ p"Ivi bJh ;p;feqg;aB.
(vii) e/tb r?o-feo;kBh y/so B{z ckJhB?I; w[jZJhnK eotkT[D d/ wzst
Bkb ikoh ehs/ rJ/ p"Ivia bJh ;p;feqg;aB.
(viii) n?BHphHn?cH;hHn?;HiK j'o ftu'fbnK d[nkok nZr'I NkJhBh y/so B{z eoiak
d/D bJh T[BQK B{z fdZs/ ikD tkb/ eoia/.
(xi) gqkEfwe y/so d/ NhfunK B{z gqkgs eoB ftu ewh dh g{osh
bJh ftd/;ah p?IeK d[nkok f;vph e'b iwQK ok;ahnK.
(x) NkJhBh ;?eNo nXhB f;abgekoK, i[bkfjnk nkfd B{z
nZr'I eoia/ d/D bJh j[ve' d[nkok ikoh ehs/ ft;a/; p"Ivi ftu fBt/;a okjhI
iK eoia/ dh esko nB[;ko p?IeK d[nkok j[ve' B{z eoiak w[jZJhnK eotkT[D B{z
n?;Hn?;HnkJhH(NkJhBh ;?eNo) bJh nf;ZX/ eofianK dk doik fdZsk ik ;edk j?.
10-
p?IeK d[nkok ehs/ rJ/ fe; gqeko d/ fBt/;aK B{z gqkEfwesk tkb/ y/so nXhB ehsk
frnk fBt/;a ;wfMnk iKdk j? <
ft;a/;a ;z;EktK d[nkok ikoh ;g?;ab p"Ivi ftu p?IeK d[nkok ehs/ rJ/ fBt/;a
B{z j/m fbyhnK ;aosK nB[;ko gqkEfwesk tkb/ y/so nXhB fBt/;a ;wfMnk ik ;edk j?L-
(i)
;N/N ckJhB?I;ahnb ekog'o/a;B (n?;Hn?cH;h)|;N/N fJzv;Nqhnb fvt?bgw?IN ekog'o/;aB
(n?;HnkJhHvhH;h)
n?;Hn?cH;h ns/ n?;HnkJhHvhH;h d[nkok e/tb n?;Hn?;HnkJhHfJekJhnK B{z ckJhB?I;
eoB d/ T[d/;a bJh ikoh ehs/ p"vi bJh ;p;feqg;aB B{z gqkEfwesk tkb/ y/so
nXhB n?;Hn?;HnkJh bJh nf;ZXk eoiak ;wfMnk ikt/rk.
(ii) g/Iv{ fpibJheoB
ekog'o/;aB (nkoHJhH;hH)
nkoHJhH;hHd[nkok e/tb d/jksh ns/ Bhw ;afjoh y/soK ftu gzg ;?NK B{z fpibh s/ eoB
ns/ nkgD/ ;g?;ab gq'i?eN; n?rohebuo (n?;Hn?b-n?;HghHJ/)nXhB f;;Nw fJzgo{tw?IN
gq'rokw bJh ikoh ehs/ ;g?;ab p"vi gqsh fjZ;/dkoh B{z gqkEfwesk tkb/ y/so
nXhB feo;kBh bJh nf;ZX/ eoia/ d/ o{g ftu ;akwb ehsk ikt/rk.
(iii) Bkpkov
e/tb feo;kBh|feo;kBh ;pzXh rshftZXhnK ns/ r?o feo;kBh y/so B{z ckJhB?I; eoB d/
wzst Bkb Bkpkov d[nkok ikoh ehs/ p"Ivi ftu fjZ;/dkoh B{z gqkEfwesk tkb/
y/so nXhB feo;kBh|n?;Hn?;HnkJhHgqsh nf;ZX/ eoia/ d/ o{g ftu ;akwb ehsk ikt/rk.
(iv) ;wkb fJzv;Nqhi fvt?bgw?IN p?Ie
nkc fJzvhnk (n?;HnkJhHvhHphHnkJhH)
f;vph d[nkok e/tb n?;Hn?;HnkJh fJekJhnK B{z ckJhB?I; eoB bJh ikoh ehs/
p"vi gqsh fjZ;/dkoK B{z gqkEfwesk tkb/ y/so nXhB n?;Hn?;HnkJhHfJekJhnK
eoia/ d/ o{g ftu ;akwb ehsk ikt/rk.
(v) dk B?;aBb ;wkb fJzv;Nqhi ekog'o/;aB fbfwNv
(n?BHn?;HnkJhH;hH)
n?BHn?;HnkJhH;hHd[nkok e/tb n?;Hn?;HnkJh fJekJhnK B{z ckJhB?I; eoB bJh ikoh
ehs/ pKvi ftu fjZ;/dkoh B{z gqkEfwesk tkb/ y/so nXhB n?;Hn?;HnkJhH B{z nf;ZX/
eoia/ ftu ;akwb ehsk ikt/rk.
(vi) B?;aBb jkT{f;zr p?Ie
(n?BHn?uHphH)
n?BHn?uHphHd[nkok e/tb ofjD ;fjD bJh xo pDkT[D d/ ezw B{z ckJhB?I; eoB bJh ukj/
eoia/ dk nkeko e[M th j't/ ikoh ehs/ p"via gqsh fjZ;/dkoh B{z gqkEfwesk
tkb/ y/so nXhB jkT{f;zr ckJhB?I; bJh nf;ZX/ eoia/ d/ o{g ftu ;akwb ehsk ikt/rk.
(vii) jkT{f;zr n?Iv nopB fvt?bgw?IN ekog'o/;aB (n?uH:{HvhH;hHUH)
(T)
j[ve' d[nkok e/tb ofjD ;fjD bJh xo pDkT[D d/ ezw B{z ckJhB?I; eoB bJh Gkt/I
eoi/ dk nkeko e[M th j't/, ikoh ehs/ rJ/ p"via ftu fjZ;/dkoh B{z gqkEfwesk
tkb/ y/so nXhB jkT{f;zr bJh nf;ZX/ eoia/ d/ o{g ftu ;wfMnk ikt/rk.
(n)
j[ve' d[nkok nZr'I f;abgekoK ns/ i[bkfjnk nkfd B{z eoia/ d/D bJh ikoh ehs/
;g?;ab p"Ivi ftu ehs/ rJ/ fBt/;a B{z NkfJBh y/so nXhB n?;Hn?;HnkJhH(NkfJBh)
y/so ftu nf;ZXk eoiak ;wfMnk ikt/rk.
11-
gqkEfwesk tkb/ y/so nzdo ewia'o spe/ fejV/ jB <
gqkEfwesk tkb/ y/so nzdo j/m fby/ ewia'o spe/ jBL-
1-
5-J/eV ns/ fJ; s'I xZN G{wh d/ wkbe wkofiBb fe;kB ns/ G{whjhB wiad{o, gZN/dko
fe;kB ns/ pNkJh s/ y/sh eoB tkb/ fe;kB.
2-
f;abgeko, g/Iv{ ns/ xo/b{ T[d:'r fiZE/ gqsh ftnesh eoia/ dh ;hwk 50,000|-o[gJ/
s'I tZX BjhI j?.
3-
;toDi:zIsh rqkw ;t?-o[iarko :'iBk (n?;HihHn?;HtkJhH) s'I bkG gqkgs eoB tkb/.
4-
nB[;{fus iksK ns/ nB[;{fus ephb/.
5-
fvco?I;ahnb o/N nkc fJzN?q;aN(vhHnkoHnkJhH) s'I bkG
gqkgs eoB tkb/.
6-
;toDi:zsh ;afjoh o'iarko :'iBk (n?;HihHn?;HtkJhH) s'I
bkG gqkgs eoB tkb/
7-
;ehw cko fbpo/;aB n?Iv r?ofpbhN/;aB nkc ;e?t/Iio; (n?;Hn?bHnkoHn?;H) s'I bkG
gqkgs eoB tkb/.
8-
;?bc j?bg ro[Zg; (n?;Hn?uHihi)
12-
fe;/ p?Ie d[nkok gqkEfwesk tkb/ y/so d/ NhfunK B{z gqkgs Bk eoB dh ;{os ftu eh
ekotkJh ehsh iKdh j? <
(i)
T[BQK xo/b{ ;a?fvT{b tgkoe p?IeK B{z i' gqkEfwesk tkb/ y/so|feo;kBh d/ y/so ftu
xZN eoia/ w[jZJhnk eotkT[Id/ jB T[BQk B{z Bkpkov ftu ;Ekfgs o{ob fJBcqk;Noeuo
fvt?bgw?IN czv (nkoHnkJhHvhHn?cH) ftu fjZ;/dkoh bJh XB n?b'e/N ehsk iKdk j?.
nkoHnkJhHvhHn?cHd/ ;zukbD pko/ t/ot/, fit/I fe p?IeK d[nkoK iwQK eotkJhnK ikD
tkbhnK ok;ahnK, iwQK ok;ahnK s/ ftnki dhnK doK, iwQK ok;ahnK dh ntXh nkfd dk
c?;bk jo ;kb nkoHnkJhHvhHn?cHdh ;EkgBk pko/ e/Idoh piN x';aDk s'I pknd ehsk
iKdk j?.
(ii)
Gkos ftu eko'pko eo oj/ T[BQK p?IeK d[nkok, i' gqkEfwesk tkb/ y/so ftu eoiak
d/D d/ Nhu/ iK T[g-Nhu/ B{z jk;b eoB ftu n;cb ofjzd/ jB, T[BQK B{z ;akoNckb d/
pokpo ok;ah f;vph e'b iwQK eotkT[Dh g?Idh j? fi; bJh ntXh 1 ;kb ns/ ftnki dh do
8 gqsh;as ;kbkBk j[zdh j?.
13-
eh eoia/ bJh noiah d/ fBgNko/ bJh e'Jh ;w/I ;hwK
fB;afus j? <
25,000 o[gJ/ sZe d/ eoia/ bJh ;kohnK noihnK dk fBgNkok
15 fdBK d/ nzdo nzdo eo fdZsk ikDk ukjhdk j? ns/ 25,000 o[gJ/ s'I T[go d/ eoia/
dhnK noihnK dk fBgNkok 8 s'I 9 jcafsnK d/ ftu eo fdZsk ikDk ukjhdk j?.
14-
gqkEfwesk tkb/ y/so nXhB eoia/ bJh ftnki dh do eh j?
<
toswkB ftnki do gkfb;h nB[;ko 2 bZy o[gJ/ d/ eoia/ bJh ftnki dh do p?Ie dh
gqkJhw b?Ifvzr o/N (ghHn?bHnkoH) s'I tZX BjhI j'Dh ukjhdh, id fe 2 bZy o[gJ/
s'I T[go d/ eofianK bJh p?IeK B{z ftnki dh do fB;afus eoB dh nkiakdh j?.
15-
foiaot p?Ie d[nkok gqkEfwesk tkb/ y/so d/ eofianK dh
w'BhNfozr fe; gqeko ehsh iKdh j? <
tgkoe p?Ie d[nkok gqkEfwesk tkb/ y/so ftu fdZs/ ikD tkb/ eofianK dh w'BhNfozr
T[BQK gk;'I Bhns ntXh fgZS'I gqkgs foNoBK okjh ehsh iKdh j?. p?IeK dh
ekor[iakoh s'I bhv p?Ie ;ehw nXhB ;Ekfgs tZy tZy wzuK s/ g[Bo ftuko ehsk iKdk
j? (oki gZXo, fiabQ/ d/ gZXo ns/ pbke gZXo s/)